Insecten zijn gewoon Puinruimers

Dat de moderne tuinbouw een eng bedrijf is dat veel te veel chemicalien nodig heeft om datgene te bereiken wat de natuur vanzelf doet, is bekend. Maar de oorzaak blijkt eenvoudiger dan ik ooit had gedacht.

In De Moestuinen van Twekkelo beschrijft Pieter Boxman een (inmiddels flink oud) experiment met biologisch tuinieren. Zijn leidende principe is om de natuur als voorbeeld te nemen.

Ik voelde me betrapt op het missen van iets zeer voor de hand liggends toen hij uitlegde dat vliegjes, rupsen en luizen alleen afkomen op zieke planten. Dat ze die komen opruimen en recyclen, in plaats van te willen profiteren van gratis eten. Maar doordat veel gewassen in de professionele tuinbouw zo hard opgekweekt worden zijn ze ongezond en denkt de natuur dat ze opgeruimd moeten worden. Hollandse kastomaatjes zijn wat mij betreft een duidelijk voorbeeld van een overspannen product: Ze kunnen zo smakelijk zijn maar vaak is het niet meer dan een hap water.

Luizen, zo wordt uitgelegd in dit boek, komen af op suikers die de plant uitscheidt. Die suikers worden aangemaakt als onderdeel van de fotosynthese en 's nachts wordt dit omgekeerd. Een plant die naar verhouding te veel blad heeft krijgt te kampen met een overschot aan suikers. Als de nachten lang genoeg zijn dan kunnen die weer worden afgebroken, maar in hoogzomer lukt dat niet en dan gaat de plant suikers zweten, en luizen aantrekken.

Ook Koolwitjes en dergelijke worden door hun moeder uitgezet op zieke, zwakke gewassen. Een ander duidelijk voorbeeld dat hij aanhaalt is Knolvoet, normaalgesproken een niet goed te bestrijden ziekte onder kolen en andere kruisbloemigen. Ook Knolvoet bleek zich terug te trekken in de tuinen die door Pieter Boxman werden beheerd, simpelweg omdat de kolen gezond genoeg waren en de beruchte familiekwaal geen kans gunden.

Dit natuurmechanisme waarbij zieke planten worden afgebroken en gerecycled, wil de natuur blijkbaar graag toepassen op alles wat professioneel wordt geteeld. Dat zet je toch aan het denken. Als ik moet gokken of het de natuur is of de mens die gek geworden is, dan weet ik het wel...