Verkiezingsstrijd zou moeten verzoenen

Politieke partijen hebben allemaal iets waar ze met hart en nieren voor vechten. En dat werken ze vlak voor de verkiezingen uit in de vorm van voorstellen.

De media zijn er vervolgens happig op om de verschillen te benadrukken en een levendige discussie op gang te brengen. Wie heeft de beelden niet gezien waarin kemphaantjes elkaar bestrijden voor de hoogste plek in de pikorde. De media zijn dol op dit spektakel, en politici trappen daar graag in.

Profileren heet dat, het benadrukken van verschillen. Er zijn minstens zo veel punten waarop overeenstemming te bereiken is, maar die worden niet aangehaald want dat zou niet interessant zijn. Toch is het heel gevaarlijk voor de politiek om zich juist met verschillen te profileren.

Ten eerste omdat het voor de oppositie gemakkelijker is om zich af te zetten tegen huidig beleid dan voor regeringspartijen die het zelf hebben uitgedragen; de kans dat telkens de oppositie wint is dus sterker dan dat een consequente koers kan worden gevaren. De media scherpt dat soms nog eens aan door te vragen of er beleid uit de vorige periode tenietgedaan gaat worden. Dat gezwabber houdt alleen maar in dat er telkens (dure) veranderingen zijn, zonder netto effect op lange termijn: verspilde moeite dus.

Ten tweede is het profileren met verschillen slecht omdat dat wordt beschouwd als beloftes aan de kiezer. Men moet ze dus wel nakomen, en dat zorgt dat het gezwabber min of meer noodzakelijk is. Maar erger nog, het verslechtert de kans om een coalitie te vormen, die handig is omdat er daarmee vier jaar rust in de keet/kamer is.

Voor een coalitie moeten partijen samenwerken; partijen die samen staan voor de meerderheid der Nederlanders. Als de standpunten van deze partijen flink uiteen lopen, zoals door benadrukken van verschillen in de media, dan wordt dat des te moeilijker gemaakt.

Wat een ontzettend dom systeem.

Waarom doen we het niet heel anders?

Stel je voor, een politieke discussie zou zoeken naar overeenkomsten, of die zelfs de diverse formatiemogelijkheden aftast. Dan zou de kiezer een goed beeld krijgen van de verschillende kabinetten die zouden kunnen ontstaan, en van het beleid dat dat tot gevolg zou hebben. De gevonden overeenkomsten zouden haalbare beloftes aan de kiezer zijn omdat ze uit zo'n mogelijk kabinet voortkomen en niet uit een enkele partij.

Dat zou eerlijk zijn. Er zou een opbouwende sfeer ontstaan, waarin de verschillen wel genoemd worden, maar meer als onderhandelingspunt dan als verkooppunt. Er is minder plaats voor populisme, wat goed is omdat het een democratie kan vergiftigen. De sterkste uitspraken gaan over samenwerking in een potentieel kabinet, in plaats van over verschillen die in een samenwerking wegvallen en stemmers de indruk geven dat hun partij ze in de steek laat.

Tenslotte benadrukt deze vorm van politiek de tevredenheid in plaats van de ontevredenheid. Het benadrukt verbondenheid van de vele soorten mensen in plaats van hun verschillen.

De politiek zou op deze manier minder theatraal worden, en meteen ook een stuk verstandiger en stabieler.

Is dat niet veel praktischer?

Weten waar je aan toe bent als je gaat stemmen... is zo gek nog niet!